Μιλώντας τις προάλλες σε μια τιμητική εκδήλωση, για το βιβλίο του πρώην υπουργού Νικόλαου Μάρτη «Απολογισμός Καθήκοντος», αναφέρθηκα στην φράση που υπάρχει στο εξώφυλλο του βιβλίου, ως απόδειξη τόλμης, αποφασιστικότητας και γενναιότητας του συγγραφέα, παλαιού πολιτικού και τέκνου της Καβάλας. Πρόκειται για την ρήση του Αποστόλου Παύλου από την επιστολή Β'. προς Τιμόθεον « την διακονίαν σου πληροφόρησον».

Θεωρώ ότι αυτό ακριβώς έκανε ο Νικόλαος Μάρτης, με τον «Απολογισμό Καθήκοντος», ως υπεύθυνος άνθρωπος και πολιτικός. Τον απολογισμό του. Κατέθεσε και το έργο του και θα κριθεί από τις επερχόμενες γενεές.

Αλλά αυτή η κατάθεση πορείας και δραστηριότητας είναι κάτι που ο συγγραφέας και αυτουργός αυτής της πορείας, θεωρεί ΚΑΘΗΚΟΝ. Κι εδώ ακριβώς, με πιάνουν σκέψεις. Και στεναχώρια. Γιατί αυτή είναι και η μεγίστη και βασική διαφορά ανάμεσα στους πολιτικούς της γενιάς του Νικόλαου Μάρτη, μιας γενιάς με τα λάθη και τις αστοχίες και τις αποτυχίες, με τους εσφαλμένους ενδεχομένως χειρισμούς και τους σημερινούς πολιτικούς. Των επόμενων γενεών:

Ότι οι πρώτοι, όχι μόνο έζησαν τα σημαντικότερα χρόνια οικοδόμησης του σύγχρονου ελληνικού κράτους και συνέβαλαν, όσο μπόρεσαν, με τον όποιο τρόπο, στη δημιουργία αυτού που παραλάβαμε εμείς, δρομολογημένο, έτοιμο και στο δρόμο προς την ολοκλήρωση σαν ένα τραίνο πάνω στις γραμμές , έτοιμο να τρέξει προς τον προορισμό του αλλά και λειτούργησαν με γνώμονα μια λέξη, μια έννοια που οι επόμενες γενεές υποβαθμίζουν, υποτιμούν υποβιβάζουν, λησμονούν, πολλές φορές λοιδωρούν και ενδεχομένως αγνοούν: Το ΚΑΘΗΚΟΝ.

Ως κλασικός, σύγχρονος Έλληνας, αρκετές φορές, εκείνη τη γενιά πολιτικών την κατηγορώ, την καταδικάζω, την επικρίνω για τα γνωστά λάθη, τις παραλείψεις και αστοχίες της γύρω από το χειρισμό ζητημάτων και καταστάσεων που εγώ έμαθα διαβάζοντας βιβλία. Ωστόσο στην ουσία, την ζηλεύω για όλα αυτά που έζησε. Τη θαυμάζω για όσα πέτυχε. Και την εκμεταλλεύομαι, μελετώντας την, για να γίνω καλύτερος.

Έχει η επόμενη γενιά πολιτικών αυτό το θάρρος κι αυτή τη γενναιότητα; Να κάνει «Απολογισμό»; Και κάτι περισσότερο: Αισθάνεται την έννοια του καθήκοντος; Ποιοι και πόσοι το αισθάνονται; Ο Νικόλαος Μάρτης είναι 94 ετών και αισθάνεται την ανάγκη να καταθέσει και να κριθεί. Θεωρεί ότι με όσα έκανε, εξετέλεσε καθήκον. Πόσοι σημερινοί εξηντάρηδες, πενηνταπεντάρηδες, πενηντάρηδες έστω πολιτικοί μπορούν να το κάνουν;