Η δυστυχία του να είσαι πολεμικός ανταποκριτής στην Ελλάδα!… Γιατί αν πάθεις κάτι εκεί που βρίσκεσαι, είσαι άτυχος διπλά. Πρώτα επειδή κάτι άσχημο σου συνέβη στις έτσι κι αλλιώς επικίνδυνες συνθήκες εργασίας σου. Ύστερα, επειδή όποιος επίσημος μηχανισμός υφίσταται επί τόπου ή εκεί κοντά από τη χώρα σου είτε διαθέτει αντανακλαστικά απελπιστικά αργά, είτε δηλώνει «αναρμόδιος» είτε, αφού βρεθούν οι «συναρμόδιοι», μέχρι να συνεννοηθούν και να αναλάβουν δράση, πολύτιμος χρόνος χάνεται σε βάρος της σωματικής σου ακεραιότητας, ακόμα και των πιθανοτήτων της ίδιας σου της επιβίωσης.
Ο Γιώργος Κοίλιαρης, ο συνάδελφός μας της ΝΕΤ που κηδεύτηκε χθες στις 15.00 στο νεκροταφείο Ζωγράφου, μας το υπενθύμισε αυτό με τον πλέον τραγικό τρόπο: ολοκλήρωσε την τελευταία του αποστολή -στο Αφγανιστάν- νωρίς το βράδυ του περασμένου Σαββάτου, αφήνοντας την τελευταία του πνοή στην εντατική του ΚΑΤ όπου νοσηλευόταν βαρύτατα τραυματισμένος. Όμως, το πρώτο βήμα αυτού του τραγικού, στερνού ταξιδιού το είχε κάνει λίγο μετά το μεσημέρι της Τετάρτης 8 Οκτωβρίου, σε ένα τροχαίο δυστύχημα στο βορειοανατολικό Αφγανιστάν, πεντέμισι ώρες δρόμο από την Καμπούλ. Δρόμο ορεινό, κακοτράχαλο. Στον δρόμο για το Νουριστάν, το αλλοτινό Καφιριστάν, τον τόπο που ενέπνευσε τον Ράντγιαρντ Κίπλινγκ να γράψει το «Ο άνθρωπος που θα γινόταν βασιλιάς».
Χθες, στην κηδεία του, κυριολεκτικά χόρεψαν οι κροκόδειλοι. Η ΕΡΤ, που όσο ζούσε κι έτρεχε τον είχε με μπλοκάκι κι όχι με σύμβαση, άρα χωρίς ασφάλιση και εκτός έδρας, του έκανε την κηδεία. Και, ως είθισται, ακούστηκαν και οι πομπώδεις για την περίσταση επικήδειες ομιλίες για «αυταπάρνηση, ανθρωπισμό, επαγγελματική τιμιότητα», που πήγαιναν ασορτί με τα συνήθη στεφάνια κυβέρνησης και κομμάτων. Αλλά…
Θα ζούσε άραγε σήμερα ο Γιώργος Κοίλιαρης εάν ήταν Αμερικανός, Βρετανός, Γερμανός, Καναδός ή Γάλλος δημοσιογράφος; Θα ζούσε εάν έσπευδε στρατιωτικό ελικόπτερο της ISAF, της πολυεθνικής ΝΑΤΟϊκής δύναμης που είναι κράτος εν κράτει στο Αφγανιστάν, για να τον μεταφέρει ταχύτατα σε ασφαλή νοσοκομειακή στρατιωτική εγκατάσταση, αν όχι από τον τόπο του δυστυχήματος, από το πρώτο ντόπιο επαρχιακό νοσοκομείο με τα ανεπαρκέστατα μέσα, όπου είχαν φροντίσει να τον μεταφέρουν οι Αφγανοί συνοδοί του; Θα ζούσε εάν, όπως όλα πλέον σαφώς καταδεικνύουν, η ISAF, στην οποία και η Ελλάδα ως γνωστόν συμμετέχει, τέτοια «προνομιακή» μεταχείριση δεν επιφυλάσσει πλέον παρά μόνο για τους embeded -τους ενσωματωμένους σε στρατιωτική δύναμη δημοσιογράφους-, επειδή δεν θέλουν πια ανεξάρτητους ανθρώπους των ΜΜΕ εκεί; Δύσκολο να ειπωθεί.
Ας μείνουμε λοιπόν στα γεγονότα. Και θα επικαλεστούμε επίσημες πηγές. Σχετικά εμπιστευτικά έγγραφα από το ελληνικό Πεντάγωνο, καθώς και επώνυμες απαντήσεις στα ερωτήματά μας από τη στρατιωτική ηγεσία, ανώτατους και ανώτερους αξιωματούχους. Ιδού το χρονικό:
*8/10, ώρα 17.00 (14.30 ώρα Ελλάδας): Ο Ναμπίλ, ο Αφγανός διερμηνέας του στρατοπέδου της Ελληνικής Δύναμης Αφγανιστάν (ΤΕΣΑΦ) ενημερώνει τον διοικητή, αντισυνταγματάρχη Δημήτρη Γλυμή, ότι ο Κοίλιαρης και ο Αφγανός οδηγός του έπεσαν θύματα τροχαίου ατυχήματος στην επαρχία Λαγκχμάν, νότια του Νουριστάν, όταν το αυτοκίνητό τους βγήκε από τον δρόμο, στην προσπάθεια να αποφύγει μετωπική σύγκρουση με φορτηγό. Ο διερμηνέας είχε ειδοποιηθεί τηλεφωνικά από έναν από τους δύο ένοπλους Νουριστανούς που συνόδευαν για ασφάλεια από επιθέσεις ληστών τη μικρή φάλαγγα, αποτελούμενη από δύο ακόμα μικρά φορτηγά φορτωμένα εφόδια: ήταν ανθρωπιστική βοήθεια από τον Δήμο Αθηναίων που, μαζί με τον Κοίλιαρη, είχε μεταφερθεί μέσω Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων με ελληνικό και ιταλικό C-130. Το υλικό είχε αποθηκευτεί για δύο μέρες στο στρατόπεδο του ΤΕΣΑΦ μέχρι να βρεθούν οχήματα μεταφοράς. Το πρωί, αφού πρόσθεσαν και οι Ελληνες στρατιωτικοί τη δική τους συνεισφορά, είχαν αναχωρήσει τα τρία οχήματα από το στρατόπεδο. Ο διερμηνέας μεταφέρει επίσης στον διοικητή ό,τι άλλο είχε ακούσει: ότι Κοίλιαρης και οδηγός είχαν μεταφερθεί σοβαρά τραυματισμένοι σε κλινική της επαρχίας Λαγκχμάν για πρώτες βοήθειες και από εκεί, διαδρομή προς τα πίσω, στο νοσοκομείο της Τζαλαλαμπάντ, της κοντινότερης μεγάλης πόλης (επαρχία Νανγκαρχάρ).
*9/10, ώρα 13.00 (10.30 ώρα Ελλάδας): Ασθενοφόρο του νοσοκομείου της Τζαλαλαμπάντ (που αδυνατεί να χειριστεί τόσο σοβαρά τραύματα) διακομίζει τον Κοίλιαρη (με έναν από τους Αφγανούς συνοδούς του) στο (πολιτικό) νοσοκομείο Wazir Akbar Khan της Καμπούλ. Οι γιατροί αρνούνται να τον δεχτούν επικαλούμενοι ανεπάρκεια κατάλληλου νοσοκομειακού εξοπλισμού για τόσο σοβαρή περίπτωση. Τον παραπέμπουν σε άλλο νοσοκομείο, υποστηριζόμενο από ιταλική μη κυβερνητική οργάνωση. Οι Ιταλοί τον διώχνουν, «διότι δεν υπήρχε μαζί του Έλληνας συνοδός ή έστω αίτημα από την ελληνική πλευρά». Πίσω το ασθενοφόρο στο πρώτο νοσοκομείο, ενώ ειδοποιείται (ξανά μέσω του διερμηνέα) ο διοικητής.
Ο διοικητής, που έχει ειδοποιήσει σχετικά το ΓΕΕΘΑ, παίρνει εντολή από τον Α' υπαρχηγό ΓΕΕΘΑ, αντιναύαρχο Δημήτρη Ελευσινιώτη, να πάει «με τον γιατρό της μονάδας και ανάλογο προσωπικό ασφαλείας» στο νοσοκομείο. Λίγο πριν ξεκινήσουν από το στρατόπεδο, με νέα ενημέρωση από τον διερμηνέα προκύπτει ότι «ο τραυματίας διακομίζεται στο Ebnisena Emergency Hospital». Ξανά επαφή του διοικητή με την ηγεσία του ΓΕΕΘΑ «και δόθηκε η πρωτοβουλία ενεργειών στον διοικητή της μονάδας, προκειμένου το απόσπασμα να μεταβεί με ασφάλεια στο νοσοκομείο που βρισκόταν ο Έλληνας δημοσιογράφος». Τους μεταφέρει, ντυμένους με πολιτικά, ο διερμηνέας με το ιδιωτικό του αυτοκίνητο.
Όταν φτάνει πια εκεί ο διοικητής, αντικρίζει την εξής εικόνα: τον Κοίλιαρη αναίσθητο στο προαύλιο, μέσα στο ασθενοφόρο, και τους Αφγανούς γιατρούς να αρνούνται την εισαγωγή του εάν δεν τους προκαταβληθεί χρηματικό αντίτιμο για νοσήλια -ούτε λίγο ούτε πολύ μπαχτσίσι!!! Και μάλιστα σε νοσοκομείο που έχει ευεργετηθεί από ελληνική ανθρωπιστική βοήθεια!!! Να μην αναφέρουμε καν τους περίπου 2.000 Αφγανούς ασθενείς όλων των ηλικιών που είχε εξυπηρετήσει όσο λειτουργούσε στην Καμπούλ το ελληνικό στρατιωτικό νοσοκομείο εκστρατείας… Ο διοικητής, ύστερα από παζάρια, έβγαλε από την τσέπη του και πλήρωσε στο νοσοκομείο 800 $ ΗΠΑ για να εισαχθεί και να εξεταστεί ο Κοίλιαρης και να διανυκτερεύσει σε κλίνη της εντατικής.
*10/10: Η οδύσσεια συνεχίζεται. Αξονικός τομογράφος δεν υπάρχει στο νοσοκομείο. Νέα άδεια εξόδου από το στρατόπεδο του διοικητή και νέα μετακίνηση με ασθενοφόρο μέσα στην Καμπούλ για τον Κοίλιαρη. Του γίνεται αξονική τομογραφία σε ιδιωτική κλινική και ξανά πίσω στο κρατικό Αφγανικό νοσοκομείο. Στις 21.00 (18.30 ώρα Ελλάδας) ο διοικητής του ΤΕΣΑΦ ενημερώνεται από τον Αφγανό επικεφαλής πανεπιστημιακό γιατρό της εντατικής για την κατάσταση του Κοίλιαρη: θλαστικό θραύσμα κεφαλής (είχε γίνει συρραφή), διάσειση με κάκωση αυχένα, πάρεση κάτω άκρων από μερική ρήξη νωτιαίου μυελού στην αυχενική χώρα, ασθενής δυνατότητα ομιλίας, αλλά μη ικανοποιητική επικοινωνία με το περιβάλλον. Και συνέστησε άμεση αεροδιακομιδή στην Ελλάδα καθώς το Αφγανικό νοσοκομείο «δεν έχει τη δυνατότητα να παράσχει καμία περαιτέρω περίθαλψη».
Έπειτα από συντονισμένες ενέργειες των υπουργείων Εξωτερικών, Άμυνας, Υγείας και του ΕΚΑΒ, ο Γιώργος Κοίλιαρης αερομεταφέρεται στην Ελλάδα με ενδιάμεσο σταθμό νοσοκομείο του Αμπού Ντάμπι. Φτάνει στην Αθήνα με ελληνικό C-130 τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας 13 Οκτωβρίου, πάνω από πέντε μέρες μετά το δυστύχημα. Παρά τη σχετική απαγόρευση επίσημης ενημέρωσης από τον υπουργό Υγείας Δημήτρη Αβραμόπουλο (άραγε γιατί;), οι πληροφορίες από το ΚΑΤ αναφέρουν πλήρη τετραπληγία και χαμηλό προσδόκιμο επιβίωσης για τον Κοίλιαρη, ο οποίος βρισκόταν συνεχώς σε καταστολή και μηχανική υποστήριξη. Η καρδιά του θα άντεχε να χτυπά 39 ακόμα μέρες.
Από όσα μας ειπώθηκαν στη διάρκεια της έρευνάς μας, σκόπιμο να παραθέσουμε τα εξής:
-Αντισυνταγματάρχης Δημήτρης Γλυμής, διοικητής ΤΕΣΑΦ: «Έκανα το καθήκον μου ως Έλληνας στρατιωτικός και ως άνθρωπος, εξαντλώντας κάθε διαθέσιμο περιθώριο ανθρωπισμού».
-Υποστράτηγος Παναγιώτης Δροσινόπουλος, διευθυντής υγειονομικού ΓΕΕΘΑ: «Σε σοβαρούς τραυματισμούς του νωτιαίου μυελού και του κεντρικού νευρικού συστήματος όπως αυτός, εάν τυχόν γινόταν ταχύτερα η μεταφορά ίσως να αντιμετωπίζαμε μόνο μία παραπληγία».
-Στρατηγός Δημήτρης Γράψας, αρχηγός ΓΕΕΘΑ: «Ουδεμία επίσημη επαφή από πλευράς ΕΡΤ προς εμάς υπήρξε, τουλάχιστον μέχρι το μεσημέρι της Παρασκευής 10 Οκτωβρίου».